Der Philologe Hermann Bonitz sendet dem Minister die Abschrift eines
Briefes, den er von einem ungarischen Gymnasiallehrer erhalten
hat.
In der beigelegten Abschrift des Briefes äußert sich der nicht
genannte Lehrer über eine Petition der Pester Studenten, in welcher die
Einführung des Ungarischen als Unterrichtssprache an der Universität
Pest gefordert wird. Er zeigt sich davon enttäuscht und besorgt
zugleich, denn die Petition wurde von 500 Studenten unterzeichnet.
Besorgniserregend sei dabei die Tatsache, dass sich unter den
Unterzeichnenden auch 100 deutsche Namen befänden, darunter auch viele
seiner ehemaligen Schüler mit sehr guten Deutschkenntnissen.
Beilage: Abschrift eines Briefes von einem ungenannten
Das Schreiben von Bonitz wurde im Nachlass gemeinsam
mit dem Brief: Karl Bernhard Brühl an Leo Thun. Wien, 26. September 1860
abgelegt. Beide Briefe stehen zwar thematisch in enger Verbindung, haben
ansonsten aber wohl nichts miteinander zu tun.
Euere Excellenz!
Von der Petition um magyarische Unterrichtssprache, welche ein Theil der
Studirenden der
Genehmigen Euere Excellenz den Ausdruck meiner vollkommensten
Ehrerbietung
Euerer Excellenz
unterthänigster Diener
H. Bonitz
Wien, 20. Okt. 1859
Gestern veröffentlichten zwei ungarische Journale eine Adresse, welche 400
Juristen und 100 Mediciner an das Generalgouvernement gerichtet hatten, mit
sämmtlichen Unterschriften. Eine deutsche Übersetzung ohne die Zugabe der
Namen brachte das Abendblatt des Pester Lloyds. Sie erklären darin, sie
[sic!] Söhne der ungarischen Nation befänden sich seit mehreren Jahren in
der traurigen Lage, nach vier bis fünf Jahren die in einer Sprache vorgetragen, welche die
überwiegende Mehrzahl von ihnen gar nicht, die anderen zu unvollständig
inne hätten, um trotz des angestrengtesten Eifers sich den
Lehrstoff aneignen zu können. Nun aber habe Seine Majestät die Gymnasien mit
einem Gesetze beglückt, worauf die Unterrichtssprache durch die nationale
Mehrheit der Schüler entschieden werden solle und sie pe[ti]tionirten
deshalb für den baldigen Erlaß einer ähnlichen gerechten Verordnung für die
Ich unterlasse es nun zunächst, auf das Object der
Bitte einzugehen und vergleiche die Unterschriften, die allerdings die große
Majorität der akademischen Jugend in sich schließen. Da befinden sich 100
unzweifelhafte deutsche Namen; rechnet man davon auch einige ab, da man
mitunter Kernmagyaren hinter denselben findet, so kommt dafür auch der
umgekehrte Fall vor, außerdem fehlt es nicht an Slaven. Alle diese aber
fingiren wenig oder kein Deutsch zu verstehen. In der Liste figurirt ferner
die Mehrzahl unserer ehemaligen Schüler, die das Gymnasium durch eine Reihe
von Jahren, manche seit der ersten Classe, besucht haben. So auch die
letzten Abiturienten, die ich genau kenne. Unter diesen ist mehr als einer,
dem erwiesener Maßen ein durchaus ungarischer akademischer Vortrag große
Schwierigkeiten machen würde, die meisten sprechen und verstehn das Deutsche
mindestens ebenso gut als die Sprache, die jetzt auf einmal die
alleinseligmachende geworden ist. Ein Ungar erhielt nach Verdienst ein
glänzendes Maturitätszeugnis, darunter auch eine sehr günstige Bezeichnung
aus dem Lehrfach der deutschen Sprache; auch dieser scheint sie in den
Ferien so gänzlich vergessen zu haben, als wenn er aus der Lethe getrunken
hätte. Als ich diese und ähnliche Namenszüge sah, schnitt es mir durch das
Herz; solche Charakterlosigkeit hätte ich von Jünglingen nicht erwartet; es
gehört doch eine starke Dosis Leichtsinn dazu, Unwahrheiten wie diese mit
seinem Namen in die Öffentlichkeit hinauszuschleudern. Von der Impietät
gegen die Schule, der sie kaum entwachsen, will ich gar nicht reden. Und das
waren nur Beispiele aus meinem Erfahrungskreise, zu denen Schulrath
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
Langensalza 1814–1888 Berlin
1842–1849 Lehrer am Gymnasium in Stettin, 1849–1867 Prof. für klass. Philologie an der Universität Wien, ab 1867 Direktor des Gymnasiums zum Grauen Kloster und Direktor des Königlichen pädagogischen Seminars für gelehrte Schulen in Berlin
https://d-nb.info/gnd/11905938X
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
Wien 1717–1780 Wien
Erzherzogin von Österreich und Königin von Ungarn
https://d-nb.info/gnd/115595643
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
Oradea 1570–1637 Pressburg
Jesuit, 1616 Erzbischof von Esztergom Sitz, ab 1629 Kardinal, Gründer des Pazmaneums in Wien (1623), 1635 Gründung der Universität in Tyrnau, die 1777 nach Budapest verlegt wurde
https://d-nb.info/gnd/118790048
erwähnt in
Wien 1817–1895 Arco
1848/49 kommandierender General des III. Armeekorps in Böhmen, Gouverneur der Bundesfestung Mainz, 1851–1860 Generalgouverneur und kommandierender General in Ungarn
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
ab 1858 Schulrat für Ungarn, ab 1862 Schulrat in Tirol
erwähnt in
erwähnt in
Siebenbürgen 1796–1875 Wien
1841–1845 Banus von Kroatien, 1841 Generalmajor, 1849 Feldmarschallleutnant, ab 1856 Statthalterstellvertreter von Ungarn, 1860 Pensionierung
https://d-nb.info/gnd/137272855
erwähnt in
erwähnt in
Tetschen 1811–1888 Wien
1848 Gubernialpräsident von Böhmen, 1849–1860 Minister für Kultus und Unterricht, ab 1861 Mitglied des Herrenhauses, Herausgeber der Zeitung "Das Vaterland"
https://d-nb.info/gnd/118757393
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in